Autisme en muziek

Aaltje van Zweden, medeoprichter en voorzitter van de Stichting Papageno: “Jaap en ik zijn ouders van vier kinderen. Een van hen, Benjamin, heeft autisme en een verstandelijke beperking.

Het is vreemd voor een gezin waarin muziek zo belangrijk is, maar we ontdekten eigenlijk bij toeval hoeveel invloed muziek op Benjamin heeft. We reden in de auto en de radio stond aan. Opeens kreeg ik vanaf de achterbank een treintje naar mijn hoofd. Wat bleek? Ik reed een andere route en daardoor raakte hij in de war. Zulke reacties volgden in de dagen daarna nog een paar keer. En altijd tijdens Jesus to a child van George Michael. Toen dacht ik, als hij zo sterk op muziek reageert in negatieve zin, dan moet dat ook in positieve zin kunnen. En eigenlijk was dat het begin, de basis van onze muziektherapie. Veel later, toen hij inmiddels kon praten, vertelde Benjamin dat hij zo fel reageerde op dat nummer omdat het hem deed denken aan mensen die waren overleden: het maakte hem verdrietig.”

Jaap: “In 1995 zijn we begonnen met de Stichting Benjamin, waarvan wij de naam in 1997 hebben veranderd in Stichting Papageno. Met onder meer muziektherapie helpt de stichting autistische kinderen uit hun isolement. De therapie stimuleert hun sociale vaardigheden en helpt ze zich te uiten. Papageno is vernoemd naar de vogelvanger uit Mozarts opera Die Zauberflöte. In de hoop dat deze toverfluit ook het leven van kinderen en jongeren met autisme verandert.

Met autisme word je geboren, het is niet iets wat je later krijgt en het heeft niets met opvoeding te maken. De hersenen van mensen met autisme verwerken alles wat ze zien, horen, ruiken en ervaren op een heel andere manier. En dat levert een mix van sterke en zwakke kanten op. Zo hebben mensen met autisme vaak een goed ook voor detail, zijn ze recht door zee, analytisch en hardwerkend. Maar ze hebben moeite met sociale contacten, met overzicht houden en ze hebben een opvallend beperkt aantal interesses en activiteiten. De meeste mensen zien de wereld als een film, maar mensen met autisme zien de wereld meer als een stapel losse foto’s: ze zien minder samenhang. Hierdoor kost het ze moeite te begrijpen wat er gebeurt. Ook snappen ze vaak niet goed wat andere mensen bedoelen of voelen. Autisme zie je niet aan de buitenkant, maar het heeft grote invloed op iemands leven. Elke dag weer.

Autisme heeft veel gezichten. Sommige mensen met autisme zoeken weinig contact. Anderen doen dit juist actief, maar vaak op een manier die vreemd overkomt. Er zijn mensen met autisme en een (lichte) verstandelijke beperking, maar ook mensen met een hoge intelligentie. Sommigen kunnen een behoorlijk zelfstandig leven leiden, anderen hebben hun leven lang veel hulp nodig.

Bron: Nederlandse Vereniging voor Autisme NVA.